Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư – Nền tảng xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử

2377
Đánh giá bài viết

Hiện nay, ở nước ta việc quản lý dân cư mang tính đơn lẻ, từng bộ, ngành quản lý, theo dõi riêng biệt. Để phục vụ công tác quản lý nhà nước của bộ, ngành mình, đồng thời bảo đảm quyền và nghĩa vụ của công dân trong từng bộ, ngành, lĩnh vực, các cơ quan quản lý nhà nước đều cấp cho công dân một số loại giấy tờ, do đó mỗi công dân có thể sở hữu nhiều loại giấy tờ khác nhau (giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn, thẻ bảo hiểm y tế, hộ chiếu, giấy phép lái xe, các loại thẻ, chứng chỉ…). Việt Nam có khoảng 5.400 thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của các bộ, ngành. Việc nghiên cứu, xây dựng các cơ sở dữ liệu mới chỉ tập trung vào mục tiêu quản lý nhà nước của từng bộ, ngành, lĩnh vực mà chưa đặt vấn đề kết nối, chia sẻ thông tin chung về công dân giữa các cơ sở dữ liệu, gây chia cắt thông tin, không thống nhất về thông tin cơ bản của một công dân. Điều này khiến người dân chịu ảnh hưởng trực tiếp khi hàng ngày tham gia vào hoạt động đăng ký, kê khai các thủ tục hành chính. Ước tính với quy mô dân số 90 triệu dân, tại Việt Nam, mỗi ngày có tới 600.000 lượt giao dịch liên quan tới nhu cầu chứng minh nhân thân. Đây là một con số khổng lồ, đè nặng lên cả thời gian và kinh tế của đất nước.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong các mặt công tác quản lý nhà nước là xu hướng tất yếu. Với mong muốn xây dựng Chính phủ điện tử, hướng tới nền kinh tế số, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan khẩn trương xây dựng, đưa vào vận hành, khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, coi đây là cốt lõi để xây dựng và kết nối hệ thống các cơ sở dữ liệu với nhau.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là tập hợp thông tin cơ bản về công dân được chuẩn hoá, số hoá, phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong công tác quản lý nhà nước và phục vụ Nhân dân.

Thông qua việc tổ chức thu thập, cập nhật các thông tin cơ bản của công dân sẽ tạo lập nên một hệ cơ sở dữ liệu về dân cư tập trung, thống nhất trên toàn quốc để dùng chung cho các bộ, ngành và chính quyền các cấp nhằm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin về dân cư phục vụ công tác quản lý nhà nước, hoạch định các chính sách phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an sinh xã hội.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính là căn cứ quan trọng để các cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu, đề xuất lộ trình đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân. Nếu như trước đây, một công dân phải tự quản lý khoảng 22 giấy tờ tùy thân thì với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, mỗi người dân chỉ cần tự quản lý mã số định danh cá nhân duy nhất.  Việc tra cứu thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư khi giải quyết các thủ tục hành chính sẽ thay thế cho việc phải xuất trình hoặc nộp bản sao chứng thực các giấy tờ công dân, giúp rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí và thời gian đi lại của Nhân dân, nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân.

Thông tin về dân cư được thu thập, cập nhật thường xuyên sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý dân cư, quản lý chắc biến động dân cư, quản lý các loại đối tượng, hỗ trợ công tác tra cứu, xác minh về nhân thân của công dân, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm.

Cơ sở dữ liệu dân cư được xây dựng với mục tiêu kết nối, chia sẻ thông tin về dân cư với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của các ngành, lĩnh vực trên toàn quốc, làm tăng khả năng khai thác, cập nhật thông tin về dân cư, hạn chế tối đa sự trùng lặp thông tin, giảm chi phí ngân sách nhà nước trong xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của các cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Đồng thời Cơ sở dữ liệu về dân cư ra đời cũng sẽ góp phần làm giảm khối lượng hồ sơ giấy tờ đang được lưu trữ quản lý tại cơ quan hành chính.

Tóm lại, việc xây dựng Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư là yêu cầu cấp bách, tạo nền tảng cho công tác quản lý hành chính nhà nước theo hướng hiện đại và cải cách hành chính, giảm giấy tờ công dân, thời gian và chi phí giải quyết thủ tục hành chính, góp phần xây dựng thành công Chính phủ điện tử./.

Hạnh Anh