Cách đây 42 năm (30/4/1975 – 30/4/2017), nhân dân Việt Nam đã ghi một chiến công vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong lịch sử anh hùng của dân tộc: Sau 55 ngày đêm tiến công thần tốc đã quét sạch toàn bộ chế độ thực dân kiểu mới của đế quốc Mỹ ở miền Nam, giải phóng hoàn toàn miền Nam, kết thúc vẻ vang cuộc chiến tranh cứu nước lâu dài nhất, khó khăn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của nhân dân ta, giành lại độc lập hoàn toàn cho đất nước.
Cuối năm 1974, đầu năm 1975, trong tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi mau lẹ có lợi cho cách mạng, Hội nghị Bộ Chính trị đã họp, phân tích, đánh giá chính xác sự phát triển của thời cơ, đề ra phương hướng hành động đúng đắn, thể hiện quyết tâm chiến lược cao giải phóng hoàn toàn miền Nam. Hội nghị trên có ý nghĩa lịch sử trọng đại, là ngọn đuốc soi đường dẫn đến Đại thắng của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975.
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân, dân ta ở miền Nam đã diễn ra gần hai tháng vào mùa Xuân 1975 với ba chiến dịch lớn: Chiến dịch Tây Nguyên, Chiến dịch Huế – Đà Nẵng và Chiến dịch Hồ Chí Minh. Cuộc tổng tiến công và nổi dậy đến giai đoạn chót càng thêm quyết liệt, với tốc độ nhanh “Một ngày bằng 20 năm”. Ngày 30/4, quân và dân ta kiên quyết đẩy mạnh cuộc tiến công theo kế hoạch đã định, với khí thế dũng mãnh, phi thường, giải phóng và chiếm lĩnh thành phố Sài Gòn, tước vũ khí, giải tán chính quyền các cấp của đối phương, đập tan mọi sự chống cự của chúng. 11 giờ 30 phút cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên Dinh Độc lập, báo hiệu sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đồng thời cũng cắm một mốc son chói lọi cho cuộc chiến tranh yêu nước vĩ đại, cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc tiêu biểu của nhân dân ta, một cuộc chiến tranh đã kéo dài hơn 20 năm (Từ tháng 7/1954 đến tháng 5/1975), dài hơn bất cứ cuộc chiến tranh nào trong lịch sử dân tộc, và phải chống lại một đế quốc lớn mạnh nhất lúc đó.
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước “Mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta, một trong những trang sử chói lọi nhất, một biểu hiện sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc”.
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã mở ra kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam – Kỷ nguyên đất nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Thắng lợi của nhân dân ta và thất bại của đế quốc Mỹ đã tác động mạnh mẽ đến nội tình nước Mỹ và cục diện thế giới, là nguồn cổ vũ to lớn đối với phong trào cách mạng thế giới, các dân tộc đang đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, giành độc lập dân tộc và chủ quyền đất nước.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta thắng lợi do nhiều nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan, được vận dụng một cách sát hợp và tài tình tạo nên. Trước hết là nhờ có sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng với đường lối chính trị, quân sự độc lập, tự chủ đúng đắn, sáng tạo. Đó là tiến hành đồng thời cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc. Với đường lối đó, cách mạng nước ta đã kết hợp được sức mạnh chiến đấu của tiền tuyến lớn với tiềm lực của hậu phương lớn, đã động viên đến mức cao nhất lực lượng của toàn dân, toàn quân vào cuộc chiến đấu cứu nước, đã kết tinh, tổng hợp và phát triển lên một trình độ mới những phẩm chất cách mạng của Đảng và dân tộc. Đường lối đó cũng đã kết hợp được cuộc chiến đấu cứu nước của nhân dân ta với cuộc đấu tranh của các lực lượng cách mạng, dân chủ, hòa bình trên thế giới. Đường lối đó đồng thời đã đem lại cho cách mạng Việt Nam sức tiến công mạnh mẽ. Đó là cơ sở làm nảy sinh những phương pháp cách mạng vừa kiên quyết, triệt để, vừa đầy tính sáng tạo, khoa học, cũng như những hình thức đấu tranh linh hoạt, phong phú, muôn mầu, muôn vẻ. Nhưng có một điều rõ ràng là tất cả những yêu cầu đó chỉ có thể thực hiện một cách tốt đẹp và phát huy sức mạnh tổng hợp trên cơ sở một chủ nghĩa yêu nước vững bền và thâm hậu. Và cũng rõ ràng là, chính trong quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước lâu dài vô cùng oanh liệt của dân tộc chống lại những kẻ thù hung hãn và thâm độc bất cứ chúng từ đâu tới, dân tộc ta cũng đã tự rèn luyện, bồi dưỡng cho mình một truyền thống yêu nước cao đẹp, đi từ thấp lên cao, lúc đầu mới là một ý chí, một tinh thần yêu nước, nhưng rồi trải qua lò lửa đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc, đã phát triển lên thành một chủ nghĩa yêu nước chân chính và hùng mạnh.
Tinh thần yêu nước phát triển lên một trình độ cao sẽ tạo ra các điều kiện cho sự hình thành và định hình chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn của đất nước Việt Nam, của dân tộc Việt Nam. Truyền thống yêu nước nồng nàn, chống ngoại xâm kiên cường của dân tộc ta trong quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước đã đặt nền tảng vững bền trên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo đã được phát huy cao độ, dẫn tới Đại thắng mùa Xuân 30/4/1975.
Đại thắng Mùa xuân năm 1975 đã được Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV tháng 12/1976 đánh giá: “Năm tháng sẽ trôi qua nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc”. Hay đánh giá của đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Trong quá trình cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng, ba cái móc chói lọi bằng vàng: Tổng khởi nghĩa tháng Tám, chiến thắng Điện Biên Phủ và chiến thắng mùa xuân 1975, đại thắng mãi mãi sáng ngời trong sử sách. Nhân dân Việt Nam đã làm nên câu chuyện thần kì tưởng chừng không thể làm được giữa thế kỷ XX. Lần đầu tiên trong lịch sử, một dân tộc vốn là thuộc địa, nửa phong kiến, kinh tế kém phát triển, đánh thắng những cường quốc, đế quốc chủ nghĩa chủ yếu bằng sức của chính mình, nêu một tấm gương anh dũng, bất khuất, trí tuệ, tài năng trước toàn thế giới”.
Đại thắng mùa xuân năm 1975, như nhận định của Đảng ta là một sự kiện quan trọng có tầm quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc, làm nức lòng bạn bè và nhân dân tiến bộ khắp năm châu bốn biển. Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội lần thứ IV cũng chỉ rõ: “Đối với thế giới, thắng lợi của nhân dân ta đã đập tan cuộc phản công lớn nhất của tên đế quốc đầu sỏ chĩa vào các lực lượng cách mạng kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, đẩy lùi trận địa của chủ nghĩa đế quốc, mở rộng trận địa của chủ nghĩa xã hội, phá vỡ một phòng tuyến quan trọng của đế quốc Mỹ ở Đông Nam Á, làm đảo lộn chiến lược toàn cầu phản cách mạng của chúng, đẩy Mỹ vào tình thế khó khăn chưa từng thấy, làm yếu hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tăng thêm sức mạnh và thế tiến công của các trào lưu cách mạng thời đại, đem lại lòng tin và niềm phấn khởi cho hàng trăm triệu người trên khắp trái đất đang đấu tranh vì hòa bình độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội”.
Cách mạng thế giới, đặc biệt phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, bao giờ cũng quanh co phức tạp nhưng không ngừng phát triển. Gần bốn thập kỷ qua, trong cục diện quốc tế đã mở ra một thời kỳ mới mà nhân dân tiến bộ gọi là “Thời kỳ sau Việt Nam”. Việt Nam – Ngọn cờ tiên phong, ngọn cờ vẫy gọi những người lao động nghèo khổ và các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Hoàng Giang Nam
