Trong thời gian qua, các vụ việc xâm hại, bạo lực trẻ em, đặc biệt xâm hại tình dục trẻ em có xu hướng gia tăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp, nghiêm trọng ở một số địa phương trên toàn quốc. Ở tỉnh ta, đã có nhiều vụ xâm hại, bạo lực trẻ em xảy ra gây hậu quả nghiêm trọng về mặt tâm, sinh lý cho nạn nhân, tạo bức xúc trong nhân dân.
Theo số liệu từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trong 5 năm từ 2012-2016, cả nước phát hiện trên 8.200 vụ xâm hại trẻ em với gần 10.000 nạn nhân, tăng 258 nạn nhân so với 5 năm trước. Số vụ bị xâm hại tình dục chiếm tới 5.300 vụ, chiếm khoảng 65%. Tuy nhiên con số này chỉ là những vụ việc được báo cáo, còn rất nhiều vụ nạn nhân bị chính kẻ xâm hại dọa dẫm hoặc vì lý do nào đó đã không được thống kê. Nếu trước đây, tình trạng xâm phạm tình dục đối với trẻ em chủ yếu xảy ra ở vùng sâu vùng xa, những khu vực dân cư thưa thớt, hẻo lánh, trình độ dân trí thấp; nhưng hiện nay ngày càng nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em được phát hiện ở các khu đô thị, thành phố lớn. Nạn nhân bị xâm hại tình dục xảy ra ở nhiều độ tuổi, đặc biệt có cả những em bé tuổi mầm non; hiếp dâm tập thể, hiếp dâm rồi giết trẻ em; thầy giáo, nhân viên bảo vệ nhà trường xâm hại tình dục nhiều học sinh; người cao tuổi xâm hại tình dục trẻ em nhỏ tuổi; một số vụ hiếp dâm mang tính loạn luân như cha dượng hiếp dâm con riêng của vợ, cha đẻ hiếp dâm con gái ruột trong một thời gian dài. Thủ đoạn của những “yêu râu xanh” thường là dụ dỗ cho quà, cho tiền. Sau khi thực hiện hành vi đồi bại thì dọa dẫm các em nếu tố cáo. Hậu quả của những vụ xâm phạm tình dục trẻ em rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, xấu hổ, sống mặc cảm, không muốn giao tiếp với mọi người. Ở Quảng Bình, gần đây nhất đã xảy ra vụ hiếp dâm ở xã Hóa Tiến, huyện Minh Hóa mà đối tượng là cha đẻ đã có hành vi hiếp dâm chính con gái mình gây bức xúc trong dư luận. Tất cả như một hồi chuông gióng lên thức tỉnh chúng ta cần có biện pháp phòng tránh xâm hại tình dục cho trẻ em.
Nhằm phòng ngừa trẻ em bị xâm hại, đặc biệt xâm hại tình dục trẻ em được hiệu quả, kịp thời, giảm tối đa các tổn thương cho trẻ em bị xâm hại, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã phối hợp với Công an tỉnh và các sở, ngành chức năng, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tổ chức triển khai 378 buổi tuyên truyền với hình thức hấp dẫn như thi vẽ tranh, rung chuông vàng, các trò chơi vận động, xem phóng sự… đã thu hút 83.984 các em tham gia. Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn chỉ đạo đôn đốc cơ sở Đoàn, Liên đội Trường học tăng cường các hoạt động giáo dục giới tính thông qua sinh hoạt chi đoàn, hoạt động ngoại khóa tại sân trường, tổ chức các hội thi… để thông báo về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, các mối nguy hiểm và các điều kiện, khả năng, hoàn cảnh dẫn đến trẻ em bị xâm hại; các loại hành vi xâm hại; các dấu hiệu trẻ em bị xâm hại và trách nhiệm về phát hiện; thực hành kỹ năng ứng phó, tự phòng ngừa, chống lại các hành vi xâm hại… Đặc biệt , các em Nguyễn Lê Nhật Minh và Nguyễn Thị Phương Thảo (Trường THCS Mỹ Trạch, Bố Trạch) đã lựa chọn đề tài “nóng” đang được dư luận xã hội quan tâm, đó là giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản và phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em để tham gia cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn” và xuất sắc giành giải Nhì cấp Quốc gia năm học 2016-2017.
Ngoài ra, các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh đã tăng cường công tác phối, kết hợp với lực lượng Công an địa phương nắm bắt tình hình, chủ động phát hiện những biểu hiện hoạt động của tội phạm xâm hại tình dục trẻ em để có biện pháp ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả, không để xảy ra các vụ việc nghiêm trọng; phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, nhanh chóng, nghiêm minh theo quy định của pháp luật, đảm bảo các quyền và lợi ích tốt nhất cho trẻ em, không để nạn nhân bị tái tổn thương trong quá trình điều tra, xử lý; thành lập 315 Câu lạc bộ, đội nhóm thanh, thiếu niên tình nguyện hướng dẫn, cung cấp thông tin giúp các em thiếu nhi biết về cơ quan, địa điểm có thể được hỗ trợ hoặc cách tiếp cận đường dây hỗ trợ trẻ em 18001567 trong trường hợp bị xâm hại và phát hiện các trường hợp bị xâm hại để được tư vấn và hỗ trợ.
Nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh phối hợp với Công an thực hiện một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, thường xuyên đổi mới, nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền. Đưa nội dung tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em vào chương trình chính khóa ở các trường học và sinh hoạt đoàn, đội; tổ chức hoạt động ngoại khóa tại sân trường, tổ chức các hội thi … Phối hợp với các cơ quan chức năng tuyên truyền, phổ biến các quy định về bảo vệ trẻ em trong Luật trẻ em và các văn bản pháp luật có liên quan để Luật trẻ em và các quy định được triển khai thực hiện có hiệu quả. Tăng cường giáo dục kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, đặc biệt về phòng ngừa xâm hại tình dục và bạo lực đối với trẻ em cho cha, mẹ, các thành viên gia đình, giáo viên, người chăm sóc trẻ, người trực tiếp làm việc với trẻ em.
Thứ hai, tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về tuyên truyền phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em cho cán bộ đoàn, hội, đội chủ chốt ở cơ sở. Đặc biệt chú trọng xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các đội xung kích, tình nguyện trong các tổ chức đoàn, hội, đội nhằm tuyên truyền sâu rộng về phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em.
Thứ ba, nâng cao vai trò, trách nhiệm của cha mẹ và người thân nhằm xây dựng thiết chế gia đình bền vững. Để tránh những sự việc đau lòng do tội phạm xâm hại tình dục gây nên, cha mẹ cần thường xuyên để mắt, quan tâm, chia sẻ với con em mình để nhận thấy những thay đổi tâm, sinh lý cần thiết. Các bậc phụ huynh nên dạy cho trẻ những kỹ năng phòng tránh xâm hại ngay từ khi trẻ còn nhỏ để có thể hạn chế tối đa nguy cơ trẻ bị lạm dụng, như: Dạy trẻ về giới tính và các vùng nhạy cảm; không cho người khác chạm vào vùng nhạy cảm; không chạm vào vùng nhạy cảm của người khác; tránh xa người lạ mặt; không cho người lạ mặt vào nhà; dạy trẻ chạy thật nhanh hoặc nhờ sự giúp đỡ của người khác; báo ngay cho cha mẹ khi trẻ bị đe dọa hoặc không thích bất kỳ người nào…
Lệ Quyên
Tỉnh Đoàn Quảng Bình
