Năm 1948, trong thư gửi đồng chí Hoàng Mai – Giám đốc Công an khu XII, Bác viết: Trên báo, cần thường xuyên làm cho anh chị em Công an nhận rõ Công an của ta là Công an nhân dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào dân mà làm việc.
Phải luôn luôn nhắc nhở anh em rèn luyện tư cách đạo đức. Tư cách của người Công an cách mệnh là:
Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.
Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.
6 Điều Bác dạy, gói gọn trong 51 chữ song toát lên nhân cách người chiến sỹ Công an nhân dân với tất cả vẻ đẹp chân, thiện, mỹ.
Người từng nói: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc. Người có bốn đức: Cần, kiệm, liêm, chính.Thiếu một mùa thì không thành trời. Thiếu một phương thì không thành đất.Thiếu một đức thì không thành người”.
Các tiêu chuẩn đạo đức này có quan hệ chặt chẽ với nhau, tạo tiền đề cho nhau, là bốn đức tính cần thiết của một con người, là thước đo trình độ văn minh, tiến bộ của một dân tộc. Đòi hỏi con người phải rèn luyện tu dưỡng.
Hồ Chí Minh yêu cầu người cán bộ Công an phải là người toàn diện. Tự mình rèn luyện, nghiêm khắc với chính bản thân mình. Mỗi cán bộ Công an phải biết tự rèn luyện mình, nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức của người cán bộ cách mạng, kiên quyết quét sạch tư tưởng cá nhân chủ nghĩa. Kiên quyết đấu tranh gạt bỏ những tính toán vụ lợi, tư tưởng chia rẽ, bè phái, ích kỉ, nhỏ nhen ra khỏi đời sống sinh hoạt hằng ngày.
Người cán bộ Công an khi thật sự thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: “Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính”, tức là “ít lòng ham muốn vật chất”, đặt việc công lên trên, lên trước. Không sợ khó khăn, nguy hiểm, việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh: “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.
Đối với đồng sự phải thân ái giúp đỡ. Đây là giá trị nhân văn cao cả trong quan hệ giữa người với người, là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Đối với cán bộ, chiến sỹ công an, ngoài việc hoàn thành nhiệm vụ của mình, thì cần có sự phối hợp, giúp đỡ đồng chí, đồng đội mình để cùng nhau hoàn thành công việc. Trong mỗi một đơn vị, cán bộ, chiến sỹ công an cần có mối quan hệ hòa nhã, tôn trọng lẫn nhau. Đề cao tinh thần đoàn kết, yêu thương đồng chí, đồng đội trong công tác cũng như đời sống. Phê bình và tự bình phải xuất phát từ sự yêu thương để cho bản thân mình và đồng chí đồng đội mình cùng tiến bộ, không vì sự ích kỷ, hẹp hòi của bản thân, tư thù cá nhân mà gây khó khăn cho đồng chí đồng đội mình…
Bác còn dạy: Đối với lực lượng Công an cần một lòng trung thành với Đảng: “Chỉ biết sống chết vì Đảng, chỉ biết còn Đảng là còn mình”, một lòng một dạ phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân. Người cũng thường nói: “Nhiệm vụ Công an là bảo vệ và phục vụ nhân dân, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền nhân dân”. Vì thế vào thời điểm Bác Hồ gửi thư cho đồng chí Hoàng Mai – Giám đốc Công an khu XII năm 1948, Bác dặn rằng: “Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành”. Đó là sự trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Đó là sự trung thực, tự nguyện đi theo lý tưởng Cách mạng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn.
Bác còn dạy, Công an nhân dân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, phục vụ. Vì thế “Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh. Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta”. Cán bộ, chiến sỹ công an trong công tác, chiến đấu, học tập, rèn luyện hằng ngày phải có thái độ kính trọng, lễ phép với nhân dân. Kính trọng lễ phép với nhân dân không chỉ thái độ bên ngoài mà còn là tâm tư tình cảm bên trong. Cán bộ, chiến sỹ Công an cần hiểu rõ và nắm bắt kịp thời tâm tư, tình cảm và nguyện vọng chính đáng của người dân, từ đó nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tâm phục vụ nhân dân vô điều kiện, không vụ lợi cá nhân, bởi nhân dân là người đã che chở, giúp đỡ, đùm bọc công an nhân dân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình…
Nhiệm vụ hết sức quan trọng của lực lượng Công an đó là đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Ở đây, những cán bộ, chiến sỹ Công an luôn phải đối mặt với các loại đối tượng, các loại tội phạm vô cùng nguy hiểm. Vì vậy, Bác dạy lực lượng Công an: “Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”. Triển khai các biện pháp công tác một cách mưu trí, dũng cảm. Trong cuộc chiến cam go, khốc liệt với các loại tội phạm như xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, lực lượng Công an không khuất phục trước khó khăn, gian khổ, thậm chí là có thể hy sinh tính mạng của mình để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ nhân dân. Bác cũng đã từng dạy Công an: “Đối với những người không nguy hiểm lắm thì nên dùng chính sách cảm hóa, khoan dung”. Vì thế, có thể khẳng định rằng: Việc đấu tranh với địch, theo lời dạy của Người thì là cả một cuộc đấu lý, đấu trí, nhưng thấm đượm sự bao dung, nhân đạo, và mở ra cho những người không may bị lỗi lầm một con đường hướng thiện, trở lại với cuộc sống đời thường…
“Đối với công việc, phải tận tụy”. Đây là một trong những lời dạy hết sức ý nghĩa của Bác đối với lực lượng Công an. Đòi hỏi mỗi một công việc của người công an dù nhỏ hay lớn thì cần phải có kế hoạch, chương trình rõ ràng. Càng chi tiết, càng rõ ràng thì công việc càng trôi chảy và càng dễ thực hiện. Điều tra, nắm tình hình một cách kỹ càng, tỷ mỉ, phản ánh được hiện thực khách quan, tránh oan sai, bỏ lọt tội phạm. Tận tụy với công việc là sự thể hiện tinh thần tránh nhiệm cao với công việc, đạo đức của người cán bộ, chiến sỹ công an nhân dân, miệt mài cống hiến để phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Có thể nói, 70 năm đã trôi qua, song giá trị của 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân vẫn còn trường tồn mãi mãi, nhất là trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Trước tình hình thế giới, khu vực, trong nước có nhiều diễn biến hết sức phức tạp, sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường đã ảnh hưởng không nhỏ đến tâm tư, tình cảm của không ít cán bộ, chiến sỹ công an nhân dân, tuy vậy, việc học Bác, thấm nhuần 6 lời dạy của Bác, lần nữa khẳng định 6 Điều Bác dạy Công an nhân dân có ý nghĩa hết sức lớn lao trong việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân ngày càng chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, là chuẩn mực để cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân phấn đấu, rèn luyện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong việc đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Ngô Quang Văn
