Mặc dù pháp luật có mức phạt rất nghiêm khắc, thế nhưng vì lợi nhuận và mê tín muốn may mắn, xua đuổi tà ma..v.v.. nên việc đốt pháo vẫn còn tồn tại trong Nhân dân. Các hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển và sử dụng pháo nổ trái phép vẫn tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, nhất là vào thời điểm giáp tết Nguyên đán. Cùng với việc chủ động nắm chắc tình hình, Công an tỉnh đã mở đợt cao điểm, tăng cường các biện pháp đấu tranh phòng, chống các hành vi vi phạm về pháo, đảm bảo cho Nhân dân vui xuân, đón Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 vui tươi, an toàn.
Hệ lụy lớn từ pháo nổ
Từ ngày 01/01/1995, Nhà nước ta đã nghiêm cấm sản xuất, buôn bán và đốt các loại pháo nổ, thuốc pháo nổ trong phạm vi cả nước. Song trên thực tế, có không ít cá nhân vẫn lén lút sản xuất, tàng trữ và sử dụng các loại pháo nổ. Hệ quả là những tai nạn về pháo, đặc biệt là pháo nổ “tự chế” đã xảy ra ở nhiều nơi.
Thực tế tại tỉnh ta, trong thời gian vừa qua đã có không ít vụ việc tai nạn thương tích liên quan đến hành vi đốt pháo trái phép. Điển hình, vào ngày 18/01/2018, Bệnh viện Việt Nam – Cu Ba, Đồng Hới tiếp nhận bệnh nhân Đinh Văn L. (17 tuổi, trú tại xã Lê Hóa, huyện Tuyên Hóa) bàn tay trái dập nát do pháo nổ. Bệnh nhân Nguyễn Hữu Th. (35 tuổi, trú tại xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch) bị bỏng vùng mặt và mắt nặng được cấp cứu vào ngày 20/01/2018 (do Th. cùng nhóm bạn bắn pháo hoa ăn mừng đội tuyển U23 Việt Nam thắng đội U23 Iraq và bị pháo bắn vào mặt). Hay trường hợp nam bệnh nhân Lê Văn T. (39 tuổi, trú tại xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh) bị vỡ nhãn cầu khi cùng bạn xem bắn pháo hoa được cấp cứu ngày 31/01/2019.
Theo Bác sỹ tại Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Việt Nam – Cu Ba, Đồng Hới cho biết, thời điểm giáp tết, nhất là sau thời điểm giao thừa đón năm mới thì Khoa tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân đến cấp cứu do liên quan đến hành vi đốt pháo nổ. Các bệnh nhân này nhập viện cấp cứu trong tình trạng tổn thương nặng. Bởi, pháo nổ chứa nhiều chất độc hóa học và có sức công phá rất lớn. Pháo nổ không chỉ tỏa nhiệt gây bỏng mà còn sinh ra khí độc, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp. Hơn nữa, đối với những trường hợp tự chế tạo pháo, người chơi thường phải tiếp xúc gần với các loại thuốc nổ, nên khi nổ rất dễ bị tổn thương nặng như: đứt ngón tay, mù mắt, điếc, bỏng, thậm chí giập nát và gãy xương…
Những quy định xử lý về pháo nổ
Về xử lý hành chính, tại Điều 10, Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ về mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về quản lý sử dụng VK, VLN, CCHT, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm có quy định như sau: Sử dụng các loại pháo mà không được phép bị phạt tiền từ 1 triệu đến 2 triệu đồng (điểm b, khoản 2, Điều 10). Sản xuất, tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép pháo, thuốc pháo bị phạt tiền từ 5 triệu đến 10 triệu đồng (điểm d, khoản 4, Điều 10). Mang vào hoặc mang ra khỏi lãnh thổ Việt Nam trái phép các loại pháo bị phạt tiền từ 20 triệu đến 40 triệu đồng (điểm b, khoản 6, Điều 10).
Về quy định xử lý hình sự, tội “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”, Điều 191 BLHS – Người nào tàng trữ, vận chuyển pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 50 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 10 năm. Tội “Sản xuất, buôn bán hàng cấm”, Điều 190 BLHS – Người nào sản xuất, buôn bán pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 15 năm. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Gây rối TTCC”; tội “Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ”; tội “Buôn lậu”; tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”.
Mới đây, vào ngày 05/02/2021, TAND huyện Tuyên Hóa đã tuyên phạt Nguyễn Tiến Trung (SN 1973, trú tại xã Mai Hóa, huyện Tuyên Hóa) 5 năm tù về tội “Buôn bán hàng cấm”. Trước đó, ngày 29/11/2020, Nguyễn Tiến Trung mua 48 hộp pháp nổ với giá 20 triệu với dự định bán kiếm lời thì bị bắt giữ. Hay trường hợp bị cáo Nguyễn Thị Lập (SN1964, trú tại xã Hải Trạch, huyện Bố Trạch) bị TAND huyện Bố Trạch tuyên phạt 5 năm tù về tội “Buôn bán hàng cấm”; theo nội dung sự việc thì vào ngày 8/12/2019, Lập bán 06 hộp pháo nổ trọng lượng 8,7 kg thì bị phát hiện, bắt quả tang. Khám xét khẩn cấp tại nơi ở của đối tượng Lập đã thu giữ thêm 26 hộp pháo nổ trọng lượng 41,1 kg và 43 túi ni lon bên trong có chứa pháo bi nổ có trọng lượng 19,7 kg. Tổng số lượng pháo thu giữ được là 69,5kg.
Quy định của pháp luật hết sức nghiêm khắc là vậy, tuy nhiên vẫn còn có những đối tượng hám lợi và vui chơi theo nhất thời vẫn bất chấp các quy định của pháp luật. Trong năm 2021, lực lượng Công an toàn tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 204 vụ, liên quan đến 212 đối tượng vi phạm về pháo, thu giữ 285 hộp, 527 quả pháo các loại, tổng trọng lượng khoảng hơn 400 kg. Riêng trong 07 ngày tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 đã phát hiện, bắt giữ 90 vụ, 91 đối tượng liên quan đến pháo, trong đó chủ yếu là các hành vi liên quan đến đốt pháo nổ trái phép. Điển hình, vào ngày 11/11/2021, Công an tỉnh đã phát hiện, bắt quả tang Võ Phước Phức (SN 1973, trú tại xã Hưng Thủy, huyện Lệ Thủy) vận chuyển, tàng trữ trái phép 52 hộp pháo với tổng trọng lượng là 90 kg. Mới đây nhất, vào ngày 30/12/2021, Công an huyện Bố Trạch bắt quả tang đối tượng Ngô Văn Thái (SN 2000, trú tại xã Bắc Trạch, huyện Bố Trạch) vận chuyển 20 hộp pháo hoa nổ trái phép; tiếp tục khám nơi ở của Nguyễn Văn Tuấn (cậu ruột Thái) ở cùng thôn, lực lượng Công an đã thu giữ thêm 6 hộp pháo hoa nổ. Tổng cộng là hơn 30 kg pháo hoa nổ.
Tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa
Xác định phòng ngừa là khâu quan trọng, vì vậy, lực lượng Công an tỉnh đã đặc biệt quan tâm công tác tuyên truyền; tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp ban hành văn bản chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể tích cực tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân quy định của pháp luật về pháo, trong đó trọng tâm là Nghị định 137 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo. Qua đó nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân trong việc phối hợp với lực lượng Công an đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về pháo. Trong năm 2021, căn cứ diễn biến tình hình dịch bệnh Covid-19, lực lượng Công an toàn tỉnh đã đăng tải 162 tin, bài, phóng sự; tổ chức 262 buổi tuyên truyền với 40.351 lượt người tham gia; tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh 13.579 lượt; tổ chức ký cam kết cho 31.899 người; treo pano, áp phích 1.515 lượt; tổ chức tuyên truyền vận động cá biệt 355 lượt với 960 người tham gia, trong đó có 164 người có uy tín.
Trong công tác tuyên truyền, vận động thu hồi pháo đã có một số Công an địa phương có những cách làm hay, sáng tạo như: Công an phường Đồng Phú (TP. Đồng Hới) với mô hình “Phường không tiếng pháo”; Công an xã Quảng Văn (TX. Ba Đồn) “Thôn nói không với pháo”; mô hình “Dòng họ đảm bảo ANTT, không vi phạm pháp luật về pháo” tại Hội đồng họ Lê xã Sen Thủy (Lệ Thủy)…v..v.. Từ công tác này, lực lượng Công an toàn tỉnh đã vận động, thu hồi trong Nhân dân giao nộp pháo, gồm: 538 hộp pháo hoa nổ các loại; 1.614 quả pháo các loại, tông trọng lượng khoảng 749,2 kg. Đặc biệt, trong 07 ngày tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 đã vận động Nhân dân giao nộp 85 kg pháo các loại.
Thượng tá Phạm Thanh Hoàng – Trưởng phòng Cảnh sát QLHC về TTXH, Công an tỉnh cho biết: Ngoài việc triển khai đồng bộ các biện pháp công tác để vừa tuyên truyền, phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả về các hành vi vi phạm về pháo thì vào thời điểm giáp tết Nguyên đán hàng năm, Công an tỉnh sẽ bố trí, tăng cường lực lượng cán bộ, chiến sỹ từ các đơn vị nghiệp vụ thuộc Công an tỉnh trực tiếp về địa bàn các xã, phường, thị trấn để cùng hỗ trợ công tác tuyên truyền, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về pháo và đảm bảo ANTT. Tập trung triển khai phương châm đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng, nhân khẩu và đặc biệt là chú trọng công tác vận động cá biệt đối với các đối tượng trước đây từng có hành vi vi phạm pháp luật về pháo để phòng ngừa, ngăn chặn.
Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 đang đến gần, dự báo tình hình vi phạm về pháo sẽ có những diễn biến phức tạp. Để chủ động ngăn chặn tình trạng trên, Công an tỉnh đã và đang triển khai thực hiện quyết liệt các giải pháp, biện pháp như: tham mưu cấp chính quyền đẩy mạnh tuyên truyền, vận động Nhân dân; tổ chức ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định về quản lý, sử dụng pháo, tập trung vào các đối tượng trọng điểm như thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, các hộ kinh doanh… Bên cạnh đó, tiếp tục phối hợp với VKS, TAND các cấp tiến hành truy tố, xét xử nghiêm các vụ vi phạm về pháo; huy động tối đa các lực lượng xuống địa bàn cơ sở để tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm trong dịp Tết Nguyên đán.
Trần Tuấn
