Những ngày này, đất nước ta, nhân dân ta tự hào nhớ về Ngày mở đường Hồ Chí Minh- Ngày truyền thống bộ đội Trường Sơn (19/5/1959-19/05/2019). Con đường Hồ Chí Minh – “con đường chạy thẳng vào tim”. Nhớ về tháng ngày “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” để hiểu hơn về tâm hồn, lẽ sống của lớp thế hệ cha ông đi trước, nhớ về quá khứ vinh quang, oanh liệt một thời.
Đường Hồ Chí Minh – con đường bất diệt.
Giai đoạn từ năm 1959, cách mạng miền Nam gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là giao thông liên lạc, chi viện từ Bắc vào Nam. Để kịp thời đối phó với tình hình và lãnh đạo toàn dân đấu tranh chống lại chế độ đế quốc tay sai Mỹ – Diệm, Đảng ta đã có quyết sách kịp thời đó là tổ chức Hội nghị Trung ương lần thứ 15 mở rộng (ngày 13/01/1959) để bàn về chiến lược cách mạng, tập trung giải phóng miền Nam, xây dựng và bảo vệ miền Bắc. Hội nghị chỉ rõ: “Con đường phát triển của cách mạng miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân”.
Sau Hội nghị Trung ương 15 và thực hiện Nghị quyết này, Tổng Quân ủy Trung ương đã họp bàn về việc xây dựng lực lượng vũ trang miền Nam và chuẩn bị tìm cách đưa một số bộ phận quân đội cùng với vũ khí đạn, dược, vật tư… vào chi viện cho chiến trường miền Nam một cách bí mật, an toàn, tránh sự kiểm soát, phát hiện của địch. Ngày 19/5/1959, Tổng Quân ủy Trung ương quyết định thành lập “Đoàn quân sự đặc biệt” (sau đó gọi là Đoàn 559) có nhiệm vụ mở xuyên đường Trường Sơn vào Nam. Cũng chính từ đây – đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh được hình thành, là mạch máu giao thông quan trọng, góp phần quyết định sự thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Quá trình xây dựng, phát triển con đường chiến lược Trường Sơn trải qua nhiều giai đoạn, gắn liền với các thời kỳ phát triển của cách mạng miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc. Từ khi tuyến đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh được hình thành, thì sức người, sức của chi viện cho chiến trường miền Nam ngày càng tăng lên. Tính từ tháng 8/1959 cho đến cuối năm 1964, những chuyến hàng đầu tiên từ hậu phương miền Bắc qua đôi vai các chiến sĩ đã vượt Trường Sơn vào tuyến lớn miền Nam với 3.000 tấn vũ khí, hơn 40.000 cán bộ, chiến sĩ được đưa vào tăng cường cho cách mạng miền Nam và cùng với quân dân miền Nam làm nên hàng loạt các trận đánh hiểm hóc như: Tua Hai, Ấp Bắc, Bình Giã… đã làm cho đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn rúng động.
Về phương thức ta vẫn lấy vận tải thô sơ, gùi thồ là chính, kết hợp với vận tải cơ giới ở từng khu vực, tận dụng những đoạn đường sông thuận lợi để vận tải đường thủy. Từ năm 1965 đến 1972, đường Trường Sơn phát triển mạnh mẽ, tiến lên cơ giới hóa toàn tuyến vận tải quân sự. Từ năm 1965 – 1968, đã có 30 vạn cán bộ chiến sĩ miền Bắc theo tuyến đường Trường Sơn vào các chiến trường miền Nam, góp phần đánh bại “Chiến tranh cục bộ của Mỹ”.
Năm 1969, Mỹ tăng cường ngăn chặn, đánh hệ thống đường Trường Sơn, cho đây là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của Mỹ và chính quyền Sài Gòn. Mỹ đã tập trung mọi phương tiện chiến tranh hiện đại nhất nhằm triệt phá con đường chiến lược này, nhằm cắt đứt sự chi viện của miền Bắc. Mỹ tăng cường không quân lên gấp 2 lần so với năm 1968. Chủ trương của ta lúc này là giữ các đường 12, 20, 16, 18 và mở thêm các đường vòng tránh.
Như vậy, trong suốt 16 năm hoạt động (1959 – 1975), đường chiến lược Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh, là khúc ruột, là huyết mạch nối liền hậu phương miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, nó không chỉ là tuyến vận tải quân sự, tuyến hậu cần chiến lược, mà còn là một chiến trường tổng hợp, một mặt trận chiến đấu quyết liệt giữa ta và địch. Bất chấp sự hủy diệt của kẻ thù và những khó khăn, trở ngại của thời tiết, địa hình trong 16 năm (1959 – 1975), đặc biệt từ sau năm 1964 đường Trường Sơn như một trận đồ bát quái vươn ra các chiến trường bằng mọi ngã.
Các đơn vị bộ đội và thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đã vượt qua muôn vàn gian lao, khó khăn, thử thách, dũng cảm, kiên cường chống trả các cuộc oanh tạc tàn khốc của Mỹ – Ngụy. Đường Hồ Chí Minh đã trở thành bản thiên anh hùng ca bất tử.
Tính đến đầu năm 1975 với trí, lực của hàng triệu khối óc, con tim, ta đã xây dựng được tổng chiều dài con đường Hồ Chí Minh gần 20.000 km bao gồm 5 hệ thống trục dọc dài 6.810 km, 21 hệ trục ngang dài 5.000 km, 5 hệ thống đường vượt khẩu dài 700 km, một hệ thống đường vòng tránh dài 4.700 km. Dọc theo đường Hồ Chí Minh có hệ thống đường dẫn ống xăng dầu tổng chiều dài 1.399 km, 101 trạm bơm bảo đảm dự trữ và cấp phát đủ xăng dầu cho các binh chủng kỹ thuật hành quân vào các mặt trận miền Nam; 1.350 km đường dây hữu tuyến liên lạc và thiết bị tiếp sức, tổ chức hành quân đi bộ và cơ động bằng cơ giới hơn 2 triệu lượt bộ đội, cán bộ vào ra chiến trường, vận chuyển chi viện cho chiến trường miền Nam được hơn 1 triệu tấn vũ khí, đạn dược, lương thực, phương tiện phục vụ chiến tranh….
Có thể nói, đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh lịch sử nằm trên núi rừng Trường Sơn hùng vĩ, với lá đổ ào ào, với bụi Trường Sơn nhòa trong trời lửa, đã diễn ra cuộc chiến đấu vô cùng khốc liệt, thể hiện về quy mô, tính chất, cường độ hủy diệt mà Mỹ và chính quyền Sài Gòn tiến hành suốt 16 năm từ (1959-1975). Nhưng con đường Trường Sơn huyền thoại, lạ kỳ này đã giúp cho các chiến sĩ Trường Sơn ta với các xe pháo hùng hậu, ngày đêm hối hả nối đuôi nhau trên các ngã đường thần tốc, táo bạo, bí mật, bất ngờ đã tiêu diệt 16.000 tên địch, bắn rơi 2.455 máy bay các loại của địch, trong đó có cả pháo đài bay B52… Ta càng đánh càng thắng, để rồi tất cả cùng nhau tiến về Sài Gòn quét sạch giặc thù, tiến về Sài Gòn giải phóng miền Nam, giành thắng lợi hoàn toàn trong cuộc Tổng tiến công Đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Trong cuộc chiến đấu một mất một còn với quân thù, bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trên đường Trường Sơn thời hoa lửa ấy, đã chịu nhiều tổn thất về người và phương tiện vật chất, có hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ, văn nghệ sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến ở tuổi thanh xuân nằm lại với núi rừng Trường Sơn hùng vĩ; hơn 3 vạn người đã đã bỏ lại một phần thân thể của mình nơi đại ngàn Trường Sơn; 14.500 xe máy, 703 súng, pháo và hơn 90.000 tấn hàng hóa bị địch phá hủy. Những chiến sĩ Trường Sơn đã hiến dâng tuổi thanh xuân của mình mà lòng phơi phới dậy tương lai cho Tổ quốc thân yêu, vì độc lập, tự do, thống nhất đất nước; những người con anh dũng của Tổ quốc, đã góp phần quan trọng làm nên lịch sử con đường huyền thoại – đường Hồ Chí Minh.
Con đường của thời đại mới
Chúng ta tự hào về đường Hồ Chí Minh huyền thoại và anh hùng, tự hào về con đường mang tên Bác Hồ vĩ đại, nhất là trong giai đoạn hiện nay, đường Hồ Chí Minh lịch sử năm xưa lại một lần nữa mang sứ mệnh lịch sử mới – con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập thế giới; chính thức trở thành một tuyến quốc lộ Bắc – Nam hiện đại, phục vụ cho khát vọng vươn lên của dân tộc, sự phát triển kinh tế – xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, con đường phồn vinh, ấm no cho Tổ quốc.
Quảng Bình là một trong những điểm xuất phát quan trọng nhất của hệ thống đường 559 (đường mòn Hồ Chí Minh), tuyến vận chuyển quan trọng nhất chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam trong cuộc chiến tranh thần thánh chống đế quốc Mỹ của dân tộc ta.
Trong toàn bộ tuyến đường Hồ Chí Minh thì khó khăn nhất, gian khổ nhất, kỳ công nhất, quyết liệt nhất, hy sinh nhiều nhất và lập nhiều thành tích lớn nhất là cụm cửa khẩu vượt Trường Sơn phía Tây Quảng Bình, gồm các con đường 12, 20, 10, 16, 18 mà điểm xuất phát của chúng đều từ đường 15A trước đây ( Đường Hồ chí Minh nhánh phía Đông hiện nay), tỉnh Quảng Bình. Những địa danh quen thuộc như Khe Ve, ngầm Rinh, phà Xuân Sơn, phà Long Đại (đường 15), Bãi Dinh, La Trọng, Cổng Trời (đường 12A), Trà Ang, cua chữ A, ngầm Ta Lê, đèo Phu La Nhích (đường 20)… là những trọng điểm nổi tiếng ác liệt của toàn tuyến, trong đó cụm A.T.P là khốc liệt nhất. Trong quá trình 16 năm tồn tại của đường Hồ Chí Minh (1959-1975), tất cả các loại đường từ gùi, thồ của buổi ban đâù của Đoàn 559 đến đường giao liên đi bộ, đường cơ giới, đường sông, đường ống xăng dầu và cả đường hàng không đều có mặt tại Quảng Bình, nơi thể hiện rõ nhất cái gọi là “Trận đồ bát quái” trong rừng rậm. Cùng với sự đổi mới của đất nước, đường Hồ Chí Minh với hai nhánh Đông và Tây đi qua Quảng Bình đã hoàn thành.
Tuyến đường Hồ Chí Minh của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá tạo điều kiện hình thành các khu đô thị, khu công nghiệp, các vùng nguyên liệu cho công nghiệp, đồng thời tạo điều kiện phát triển kinh tế-xã hội ở vùng đồng bào dân tộc ít người, thực hiện xoá đói giảm nghèo, góp phần đảm bảo an ninh quốc phòng. Cùng với việc xây dựng đường Hồ Chí Minh, tuyến du lịch “Con đường huyền thoại” đang được tích cực triển khai, đưa khách du lịch tham quan chiến trường xưa và các di tích lịch sử chiến tranh cách mạng. Với mục đích giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ và thu hút khách du lịch bốn phương, tuyến du lịch “ Đường Hồ Chí Minh- con đường huyền thoại” đang ngày càng trở thành một tour du lịch hấp dẫn, nối quá khứ với hiện tại và tương lai.
Năm tháng sẽ trôi qua, đường Hồ Chí Minh mãi mãi là niềm tự hào, niềm kiêu hãnh của lớp lớp cán bộ, chiến sĩ, văn nghệ sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến Trường Sơn; là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng; là huyền thoại của huyền thoại trong bản trường ca chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta trong thời đại Hồ Chí Minh của thế kỷ XX, sẽ mãi mãi đi cùng năm tháng với lịch sử của Tổ quốc Việt Nam thân yêu.
Và chúng tôi- trong niềm tự hào về đường Hồ Chí Minh quyết thắng, mỗi CBCS Công an Quảng Bình quyết tâm học tập và thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo tinh thần Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, Cuộc vận động “Xây dựng Người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”, thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng lực lượng Công an Quảng Bình theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác, chủ động bám sát, nắm chắc tình hình, dự báo đúng các tình huống phức tạp có thể xảy ra, kịp thời phát hiện những âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch để tham mưu cho Đảng, Chính quyền địa phương có phương án, biện pháp đấu tranh, ngăn chặn phù hợp, hiệu quả; kiên quyết khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo Công an các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn.
Ngày nay, trong công cuộc đổi mới của quê hương đất nước, khi xe chạy bon bon trên con đường Hồ Chí Minh huyền thoại, mỗi người dân Quảng Bình, mỗi CBCS Công an tỉnh lại hồi tưởng về những ký ức xa xưa của thế hệ cha ông đã chiến đấu anh dũng vì độc lập tự do và thống nhất Tổ quốc; nhớ về những người lính Trường Sơn vượt đèo lội suối với balô trên lưng và khẩu súng trên vai cùng với tinh thần “thép” trong cuộc chiến tranh vệ quốc hào hùng và đau thương của dân tộc. Điều đó càng nhắc nhở CBCS Công an Quảng Bình, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay phải phát huy truyền thống tốt đẹp của các thế hệ đi trước, kế tục xứng đáng với sự nghiệp cách mạng của các bậc cha anh, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; khắc phục khó khăn, đoàn kết, quyết tâm thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ, đảm bảo ANCT, giữ gìn TTATXH, phục vụ đắc lực công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế giàu mạnh trên mảnh đất quê hương Quảng Bình “hai giỏi”.
Bài viết có sử dụng tư liệu của đồng nghiệp
BBT
