Tội phạm hình sự trên địa bàn tỉnh Quảng Bình thời gian qua có xu hướng giảm, như năm 2018 xảy ra 444 vụ phạm pháp hình sự, làm chết 9 người, bị thương 128 người, thiệt hại tài sản trên 7 tỷ đồng, giảm 40 vụ, chiếm 8,26%. Qua thực tế tình hình tội phạm hình sự nổi lên một số vấn đề sau:
– Tội phạm giết người xảy ra 7 vụ, giảm 2 vụ so với năm 2017, chủ yếu là giết người do nguyên nhân xã hội, xuất phát từ những mâu thuẫn bột phát. Đáng chú ý có 4 vụ do người bị bệnh tâm thần, ngáo đá gây ra, gây tâm lý lo lắng trong quần chúng nhân dân.
– Tội phạm có tổ chức: Quảng Bình chưa xuất hiện các băng, nhóm tội phạm có tổ chức hoạt động theo kiểu “xã hội đen” nhưng vẫn tồn tại nhiều ổ, nhóm tội phạm có tổ chức ở mức độ giản đơn núp bóng doanh nghiệp, các công ty hỗ trợ tài chính hoạt động trên lĩnh vực “tín dụng đen”, bảo kê khai thác khoáng sản và một số hoạt động kinh doanh. Đã xảy ra các vụ sử dụng hung khí gây thương tích, hủy hoại tài sản nhằm giải quyết mâu thuẫn giữa các ổ, nhóm, đối tượng côn đồ, gây phức tạp tình hình TTATXH và gia tăng các vụ gây thương tích. Điển hình như vụ cố ý gây thương tích giữa 2 nhóm thanh niên 18 đối tượng, xảy ra ngày 23/9/2018 tại xã Cảnh Dương, huyện Quảng Trạch làm 7 người bị thương.
– Tội phạm xâm phạm sở hữu: So với năm 2017, tội phạm xâm phạm sở hữu năm 2018 giảm sâu. Tội phạm trộm cắp tài sản vẫn là nhóm tội chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng số vụ PPHS (56,5%). Thủ đoạn chủ yếu là đột nhập nhà dân lấy xe máy, tài sản, đập phá két sắt lấy trộm tài sản. Đặc biệt trong những tháng cuối năm nổi lên tình trạng đột nhập vào các cơ quan, doanh nghiệp lấy trộm máy tính. Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản nổi lên là lừa đảo qua mạng Internet bằng hình thức huy động vốn kinh doanh tiền ảo. Một số đối tượng hack tài khoản cá nhân như Facebook, Zalo nhắn tin cho người nhà nạn nhân chuyển tiền nộp tiền học, mua hàng hóa hoặc lợi dụng các trang mạng xã hội làm quen, giả vờ tặng quà sau đó lừa chuyển tiền làm thủ tục nhận quà để chiếm đoạt, thiệt hại do hình thức lừa đảo này gây ra ngày càng lớn, có vụ thiệt hại trên 1 tỷ đồng.
Trước tình hình trên, lực lượng Cảnh sát Hình sự đã chủ động trong công tác nắm tình hình, tăng cường tham mưu, kịp thời đề xuất lãnh đạo Công an tỉnh chỉ đạo giải quyết có hiệu quả tình hình tội phạm nổi lên. Triển khai quyết liệt các biện pháp phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ, đấu tranh trấn áp mạnh mẽ với các loại tội phạm hình sự. Năm 2018 lực lượng cảnh sát Hình sự toàn tỉnh đã điều tra, khám phá 387 vụ, 714 đối tượng, đạt tỷ lệ 87,16%. Đấu tranh triệt xóa 37 nhóm, 210 đối tượng.
Tuy vậy, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm hình sự vẫn còn một số tồn tại đáng lưu ý, đó là: Một số loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng còn tăng như cướp, cướp giật, cố ý gây thương tích; tình trạng sử dụng hung khí, vũ khí gây án chưa được kiềm chế. Các ổ, nhóm tội phạm ngày càng lôi kéo, tập hợp đông đối tượng tham gia. Công tác giải quyết tố giác tội phạm liên quan công nghệ cao chưa thực sự hiệu quả. Công tác phòng ngừa xã hội hiệu quả thấp dẫn đến tội phạm do nguyên nhân xã hội còn diễn biến phức tạp.
Thời gian tới, dự báo tình hình tội phạm hình sự sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, có sự đan xen, chuyển hóa giữa các loại tội phạm hình sự, ma túy, kinh tế, công nghệ cao. Các hành vi sử dụng vũ khí nóng, công cụ hỗ trợ và các loại hung khí gây án có xu hướng gia tăng cả về cường độ, quy mô và tính chất. Thủ đoạn gây án ngày càng manh động và nguy hiểm hơn. Hoạt động của tội phạm sẽ có sự câu kết ngày càng chặt chẽ, làm xuất hiện những băng, nhóm tội phạm, gây khó khăn cho công tác phòng ngừa, đấu tranh trấn áp. Công tác quản lý đối tượng tâm thần, ngáo đá còn sơ hở, bất cập dễ nảy sinh các hành vi vi phạm pháp luật như giết người, gây rối TTCC.
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm hình sự trong thời gian tới, theo chúng tôi lực lượng Cảnh sát hình sự cần phải tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý kinh tế – xã hội, kiềm chế và khắc phục những nguyên nhân, điều kiện của các loại tội phạm, không để tội phạm lợi dụng hoạt động. Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các buổi họp dân, sinh hoạt đoàn thể… tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn nhân dân nắm vững các quy định của pháp luật về công tác phòng, chống tội phạm để thực hiện và tích cực tham gia; thông tin về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm để nhân dân biết, tự chủ động phòng ngừa.
Hai là, nâng cao hiệu quả các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản, phải chú trọng đi sâu vào từng lĩnh vực, chuyên đề, hệ loại cụ thể, tập trung vào địa bàn, đối tượng trọng điểm, tránh thực hiện dàn trải, chú ý tội phạm có tổ chức, tội phạm hoạt động theo băng, ổ, nhóm liên quan đến đánh bạc, tổ chức đánh bạc, cho vay nặng lãi, “bảo kê”, “thu phế”, tội phạm cướp, cướp giật, trộm cắp tài sản. Tập trung điều tra cơ bản các đối tượng hoạt động lưu động từ nơi khác đến địa bàn, đặc biệt chú ý các đối tượng từ Bắc, Nghệ An vào, kịp thời lên danh sách, áp dụng đối sách quản lý, đấu tranh triệt xóa, không để các đối tượng câu kết với đối tượng ở địa bàn hoạt động lâu dài, phát triển về quy mô và lực lượng.
Ba là, triển khai các kế hoạch, biện pháp và mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm theo chuyên đề, hệ loại đối tượng, giải quyết những vấn đề phức tạp nổi lên về tội phạm hình sự trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, tập trung vào tội phạm có tổ chức, tội phạm xâm hại trẻ em, tội phạm trộm cắp, cướp, cướp giật. Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm. Phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và củng cố lòng tin của nhân dân vào các cơ quan thi hành pháp luật, từ đó tạo sự đồng thuận để phát huy trách nhiệm, sức mạnh của cả hệ thống chính trị, nâng cao ý chí, tinh thần kiên quyết đấu tranh trấn áp tội phạm của các cấp, các ngành, các đơn vị, địa phương trong phòng, chống tội phạm.
Bốn là, phối hợp với lực lượng cảnh sát QLHC về TTXH làm tốt công tác quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ. Thường xuyên kiểm tra các cơ sở đầu tư, kinh doanh ngành nghề có điều kiện về ANTT, nhất là các cơ sở cầm đồ, dịch vụ hỗ trợ tài chính, quản lý tốt hoạt động của các cơ sở không để tội phạm lợi dụng danh nghĩa để hoạt động phạm tội. Trong đó đặc biệt lưu ý các đối tượng có nhiều tiền án, tiền sự, đối tượng cộm cán đứng đầu các cơ sở hoạt động kinh doanh các loại hình dịch vụ này, vì đây là điều kiện dễ dàng hình thành các băng, nhóm tội phạm.
Năm là, làm tốt công tác trao đổi thông tin liên quan đến các băng, ổ, nhóm, đối tượng phạm tội, nhất là đối tượng hoạt động lưu động giữa lực lượng Cảnh sát Hình sự các địa phương trong tỉnh và các tỉnh giáp ranh. Chú trọng công tác sơ kết, tổng kết các vụ án, chuyên án, chuyên đề tội phạm, xem đây là mặt công tác quan trọng , làm cơ sở để trao đổi kinh nghiệm, cách làm hay, hiệu quả giữa các đơn vị, địa phương. Tăng cường công tác xây dựng lực lượng Cảnh sát Hình sự có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông nghiệp vụ, vững về lý luận, có kiến thức về khoa học, công nghệ, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
Phan Thị Cẩm Hạnh
