Tìm hiểu nội dung BLTTHS năm 2015 về “Bị đơn dân sự”

Tại Điều 64 của BLTTHS năm 2015, Bị đơn dân sự là cá nhân, cơ quan, tổ chức mà pháp luật quy định phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Bị đơn dân sự trong tố tụng hình sự có thể là cha mẹ, người giám hộ của bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi hoặc bị can, bị cáo mất năng lực hành vi dân sự. Bệnh viện, trường học phải liên đới cùng cha mẹ, người giám hộ của bị can, bị cáo dưới 15 tuổi hoặc mất năng lực hành vi dân sự bồi thường những thiệt hại do hành vi phạm tội của bị can, bị cáo gây ra trong thời gian ở bệnh viện, trường học nếu các cơ quan này có lỗi trong việc quản lý người đó. Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do bị can, bị cáo là người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao. Cá nhân, pháp nhân và các chủ thể khác phải bồi thường thiệt hại do bị can, bị cáo là người làm công, người học nghề gây ra trong khi thực hiện công việc được giao. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do việc sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ gây ra. Trong một vụ án có đồng phạm, nếu có bị can được miễn trách nhiệm hình sự nhưng vẫn có trách nhiệm bồi thường thiệt hại thì họ tham gia tố tụng với tư cách bị đơn dân sự, có trách nhiệm bồi thường những thiệt hại mà mình và các bị can khác đã gây ra cho người bị hại hoặc nguyên đơn dân sự.

Bị đơn dân sự hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền: được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ; chấp nhận hoặc bác bỏ một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn dân sự; đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu; trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá; yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật; được thông báo kết quả điều tra, giải quyết vụ án có liên quan đến việc đòi bồi thường thiệt hại; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định,người định giá tài sản, người phiên dịch,người dịch thuật; tham gia phiên tòa; trình bày ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi người tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bỏa vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn; xem biên bản phiên tòa; tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình; khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; kháng cáo bản án, quyết định  của Tòa án về phần bồi thường thiệt hại; các quyền khác theo quy định của pháp luật.

So với BLTTHS năm 2003, BLTTHS năm 2015 quy định cụ thể hơn về các quyền của bị đơn dân sự, đặc biệt là quyền đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu; trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật; yêu cầu giám định, định giá tài sản nhằm xác định phần trách nhiệm bồi thường thiệt hại của mình trong vụ án.

Bị đơn dân sự có nghĩa vụ có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, trình bày trung thực những tình tiết liên quan đến việc bồi thường thiệt hại và chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Tiêu Dao