Không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là hành vi của người mà khi biết được người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm có thể bị chết mặc dù có điều kiện cứu giúp nhưng đã bỏ mặc tình trạng đó làm cho nạn nhân bị chết.
Tội phạm gián tiếp xâm phạm đến quyền sống của con người. Đồng thời tội phạm xâm phạm trách nhiệm công dân, trách nhiệm nghề nghiệp, đạo đức con người trước tính mạng của người khác.
Bất cứ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực TNHS. Ngoài ra, chủ thể phải là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp người khác đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
Mặt khách quan của tội phạm thể hiện ở chổ người phạm tội trực tiếp thấy người khác đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
Người phạm tội có điều kiện cứu giúp. Điều kiện của người cứu giúp được đánh giá qua nhiều cơ sở khác nhau như năng lực chủ quan, điều kiện khách quan cụ thể.
Tội phạm được thực hiện bằng không hành động. Không cứu giúp là trường hợp người phạm tội thấy người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, có điều kiện cứu giúp nhưng đã bỏ mặc, lờ đi nên nạn nhân bị chết. Ví dụ, người biết bơi, người lái đò khi thấy người sắp chết đuối kêu cứu nhưng bỏ mặc. Người lái xe ô tô, xe máy khi thấy một người bị thương nặng ở bên đường nhưng không đưa họ đi cấp cứu…Tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là người đang gặp rủi ro hoặc gặp tai nạn, đang bị đe dọa trực tiếp đến sự sống, nếu không kịp thời cứu chữa thì sẽ bị chết. Tình trạng nguy hiểm đến tính mạng có thể do khách quan đưa lại, do chính nạn nhân gây ra hoặc do người khác vô ý gây ra.
Hậu quả chết người là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm, đồng thời xem xét điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi không cứu giúp và hậu quả chết người.
Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý.
– Người có hành vi không cứu giúp người khác đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng phải nhận thức được tình trạng nguy hiểm của nạn nhân thì mới phạm tội này.
– Nếu người đó nhận thức nạn nhân chưa phải trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng hoặc hoàn cảnh khách quan thể hiện điều đó, nhưng hậu quả nạn nhân vẫn chết thì không phạm tội.
Điều 132 BLHS năm 2015 quy định khung hình phạt:
– Khung 1. Quy định hình phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
– Khung 2. Quy định hình phạt tù từ 01 năm đến 05 năm áp dụng đối với các trường hợp:
+ Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm. Vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm đến tính mạng người khác là do sơ suất, cẩu thả mà không thấy trước khả năng gây ra tình trạng nguy hiểm đó. Ví dụ A đi xe máy và chạm với B trên bờ sông đã làm B rơi xuống sông và A đã bỏ đi không cứu giúp…
+ Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp như: bác sĩ, cảnh sát phòng cháy chữa cháy, người lái đò,…Đây là tình tiết tăng nặng TNHS.
– Khung 3. Quy định hình phạt tù từ 03 năm đến 07 năm trường hợp dẫn đến hậu quả 02 người chết trở lên. BLHS năm 2015 đã bổ sung thêm khoản này.
– Hình phạt bổ sung: người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm. Đó là chức vụ, nghề nghiệp, công việc liên quan trực tiếp đến trường hợp phạm tội như: lái xe, quản lý bến đò, nghề lái đò, bác sĩ, cảnh sát giao thông,…
|
Điều 132. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng 1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm; b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp. 3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm. 4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. |
Quang Thắng
