Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia là hành vi dùng các tác động cơ học, hóa học, điện học, quang học, sinh học lên các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia do người có năng lực TNHS và đạt độ tuổi luật định thực hiện một cách cố ý xâm phạm an toàn của các công trình nói trên.
Tội phạm này xâm phạm quy định của Nhà nước về bảo vệ an toàn cho các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
So với quy định tại Điều 231 BLHS năm 1999 thì trong Điều 303 BLHS năm 2015 đã nêu thêm cơ sở quan trọng về an ninh quốc gia. Điều này làm rõ hơn, đầy đủ hơn các loại đối tượng tác động của tội phạm này.
Đối tượng tác động của tội phạm này là các các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia bao gồm:
– Công trình, cơ sở, phương tiện an ninh quan trọng nếu để xảy ra sự cố hoặc bị phá hoại sẽ làm suy yếu khả năng phòng thủ bảo vệ Tổ quốc hoặc trực tiếp tác động đến sự tồn tại của chế độ.
– Công trình, cơ sở văn hóa, thông tin – truyền thống nếu bị phá hoại hoặc bị lợi dụng làm phương tiện thông tin, tuyên truyền chống lại chính quyền nhà nước sẽ trực tiếp tác động đến tư tưởng người dân, đến sự tồn tại của chế độ.
– Công trình có sử dụng công nghệ hạt nhân ( lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, nhà máy điện hạt nhân), công trình đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực kinh tế, chính trị – xã hội, giao thông, dẫn chất đốt, điện lực, thủy lợi, xây dựng nếu để xảy ra sự cố hoặc bị phá hoại sẽ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đến nền kinh tế quốc dân, gây thảm họa đối với đời sống con người, môi trường sinh thái.
– Nơi tập trung lưu giữ, bảo quản nhiều hồ sơ tài liệu, mẫu vật, hiện vật thuộc danh mục bí mật nhà nước hoặc có giá trị đặc biệt quan trọng về chính trị – ngoại giao, văn hóa – lịch sử, kinh tế, khoa học – kỹ thuật; nơi thường xuyên diễn ra các hoạt động nghiên cứu, hoạch định chủ trương, chính sách thuộc phạm vi bí mật nhà nước.
– Nơi bảo quản vật liệu, chất đặc biệt nguy hiểm đối với con người, môi trường sinh thái.
– Công trình, cơ sở, phương tiện đòi hỏi phải áp dụng công tác bảo vệ đặc biệt, tuyệt đối an toàn trong quá trình khảo sát, thiết kế, xây dựng, quản lý và sử dụng theo quy định của pháp luật bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia.
Các công trình này được xác định theo quyết định của Chính phủ.
Tội phạm được thực hiện bởi những người có đủ năng lực TNHS và đạt độ tuổi theo luật định. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu TNHS nếu tội phạm do họ thực hiện thuộc khoản 1 hoặc khoản 2 Điều 303 BLHS năm 2015.
Tội phạm thể hiện ở hành vi phá hủy các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
Hành vi phá hủy được hiểu là hủy hoại làm mất sự an toàn cho an ninh quốc gia của công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng nêu trên chứ không phải phá hủy là làm mất hoàn toàn giá trị và giá trị sử dụng của các công trình này. Đối với các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia, chỉ cần làm chúng mất đi một bộ phận, một thành phần nào đó thuộc kết cấu chung cũng làm cho sự an toàn bị hủy hoại.
Các biểu hiện cụ thể của hành vi phá hủy có thể là đào, đập phá, đốt, cắt, khoan, nổ mìn hoặc các cách thức khác tác động cơ học, hóa học, điện học, quang học, sinh học lên các công trình, cơ sở, phương tiện; lấy các bộ phận thuộc kết cấu của công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
Tội phạm hoàn thành khi người phạm tội có một trong những hành vi nêu trên tác động vào các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia, không kể hậu quả của tội phạm đã xảy ra hay chưa.
Tội phạm thực hiện dưới hình thức lỗi cố ý.
Dấu hiệu mục đích của tội phạm không phải là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm, nhưng nếu có mục đích chống chính quyền nhân dân thì truy cứu TNHS theo Điều 114 BLHS năm 2015 (tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam).
Điều 303 BLHS năm 2015 quy định 3 khung hình phạt:
– Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm được áp dụng đối với người phạm tội trong trường hợp họ đã thực hiện những hành vi tác động lên các công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia để phá hủy nhưng không có các tình tiết và chưa gây ra các thiệt hại quy định tại khoản 2.
– Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm, tù chung thân trong các trường hợp sau:
+ Phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia có tổ chức là trường hợp nhiều người cố ý cùng bàn bạc, cấu kết chặt chẽ với nhau, vạch ra kế hoạch để thực hiện các hành vi phạm tội.
+ Làm công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia hư hỏng, ngưng hoạt động;
+ Làm chết 03 người trở lên;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
Hậu quả chết người hay gây thương tích, tổn hại sức khỏe cho người khác là do công trình quan trọng về an ninh quốc gia bị phá hủy tác động đến chứ không phải có nguyên nhân trực tiếp từ hành vi của người phạm tội.
+ Gây thiệt hại về tài sản 1,5 triệu đồng trở lên;
+ Gây ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh tế – xã hội;
+ Tái phạm nguy hiểm: Là trường hợp đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia hoặc đã tái phạm , chưa được xóa án tích mà lại phạm tội phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
– Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với người có hành vi chuẩn bị phạm tội. Hành vi chuẩn bị phạm tội này được biểu hiện bằng các hành vi tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện như thuốc nổ, mìn, máy xúc, máy đào, máy khoan, cắt…hoặc nghiên cứu địa hình, theo dõi quy luật hoạt động của các công trình, cơ sở, phương tiện, tập hợp lực lượng, xây dựng kế hoạch…để thực hiện phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
Ngoài những hình phạt nêu trên, người phạm tội còn có thề bị áp dụng hình phạt quản chế từ 01 năm đến 05 năm.
|
Điều 303. Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia 1. Người nào pháhủycông trình, cơ sở hoặc phương tiện giao thông vận tải, thông tin – liên lạc, công trình điện lực, dẫn chất đốt, công trình thủy lợi hoặc công trình quan trọng khác về quốc phòng, an ninh, kinh tế, khoa học – kỹ thuật, văn hóa và xã hội, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 114 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân: a) Có tổ chức; b) Làm công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia hư hỏng, ngưng hoạt động; c) Làm chết 03 người trở lên; d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; đ) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên; e) Gây ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh tế – xã hội; g) Tái phạm nguy hiểm. 3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. 4. Người phạm tội còn có thể bị phạt quản chế từ 01 năm đến 05 năm. |
Quang Thắng
