Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.
Điểm giống nhau của hình phạt tù chung thân với hình phạt tù có thời hạn là người bị kết án bị tước quyền tự do, bị cách ly khỏi đời sống xã hội để giáo dục cải tạo và phòng ngừa họ phạm tội mới và phải chấp hành hình phạt trong trại giam…Tuy nhiên giữa hai loại hình phạt chính này có điểm khác nhau cơ bản là hình phạt tù chung thân chỉ áp dụng với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng (tức là tội phạm gây ra nguy hại đặc biệt lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình), người bị kết án phải chấp hành hình phạt trong trại giam, phải sống cách ly khỏi xã hội đến hết phần đời còn lại.
Điều 39 BLHS năm 2015 quy định áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức xử phạt tử hình, tức là nếu áp dụng hình phạt tù có thời hạn dù đến mức tối đa cao nhất theo quy định của pháp luật là 30 năm thì vẫn chưa thỏa đáng nhưng nếu Tòa án tuyên phạt tử hình thì quá nặng và chưa cần thiết phải loại trừ họ ra khỏi đời sống xã hội.
Hình phạt tù chung thân được hiểu là, người bị kết án tù chung thân phải ở trại giam suốt đời cho đến khi chết, nhưng thực tiễn thi hành án hình sự đã chứng minh rằng chưa có trường hợp nào người bị kết án tù chung thân lại phải chấp hành hình phạt này suốt đời trong trại giam. Chính sách nhân đạo của nhà nước Việt Nam quy định người bị kết án phạt tù chung thân nếu đã chấp hành được mười hai năm và có nhiều tiến bộ thì có thể được giảm lần đầu xuống ba mươi năm tù, mặc dù được xét giảm nhiều lần nhưng cũng phải chấp hành hình phạt thực tế là 20 năm tù (Điều 63 BLHS năm 2015).
Hình phạt tù chung thân không áp dụng đối với người dưới 18 tuổi, tức là vào thời điểm thực hiện tội phạm họ chưa đủ 18 tuổi (Điều 39; Điều 91 BLHS năm 2015). Quy định này thể hiện tính nhân đạo của pháp luật hình sự Việt Nam.
| Điều 39. Tù chung thân
Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình. Không áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. |
Quang Thắng
