Tội phạm trực tiếp xâm hại an toàn của mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử, qua đó xâm hại lợi ích của cơ quan, tổ chức cá nhân, xâm phạm trật tự an toàn xã hội.
Đối tượng của tội phạm là mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử khác.
– Hành vi khách quan của tội phạm là hành vi truy cập vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử mà không được sự đồng ý của người chủ sở hữu hoặc người quản lý điều hành mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử đó. Hành vi được thực hiện thông qua các phương thức như:
+ Vượt qua cảnh báo là vượt qua thông báo không cho phép người không có thẩm quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu.
+ Vượt qua mã truy cập là vượt qua những điều kiện bắt buộc đáp ứng một tiêu chí chuẩn nhất định trước khi sử dụng, truy cập tới thiết bị, nội dung dữ liệu được bảo vệ.
+ Vượt qua tường lửa để xâm nhập trái phép, trong đó, tường lửa là tập hợp các thành phần hoặc một hệ thống các trang thiết bị, phần mềm hoặc phần cứng được đặt giữa hai hay nhiều mạng nhằm kiểm soát tất cả những kết nối từ bên trong ra bên ngoài và ngược lại, đồng thời ngăn chặn việc xâm nhập, kết nối trái phép.
+ Sử dụng quyền quản trị của người khác là sử dụng quyền quản lý, vận hành, khai thác và duy trì hoạt động ổn định hệ thống mạng máy tính, mạng viễn thông của cá nhân.
+ Các phương thức xâm nhập trái phép khác như bẻ khóa, trộm mật khẩu, mật mã của người khác để xâm nhập trái phép hoặc xâm nhập vật lý như mở khóa cửa vào phòng, khu vực không thuộc phận sự để truy cập vào mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử.
– Tội phạm được coi là hoàn thành kể từ thời điểm thực hiện hành vi truy cập trái phép bằng một trong các thủ đoạn trên. Hậu quả của tội phạm không phải là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm này.
Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, có năng lực TNHS phải chịu TNHS đối với trường hợp phạm tội thuộc khoản 3 Điều 289 BLHS năm 2015. Người từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực TNHS phải chịu TNHS đối với các tội phạm tại Điều 289 BLHS năm 2015.
Lỗi của chủ thể là lỗi cố ý. Chủ thể nhận thức được hành vi xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử của người khác là nguy hiểm, nhưng vẫn thực hiện.
– Mục đích phạm tội là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm. Mục đích xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử, gồm:
+ Chiếm quyền điều khiển mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử là việc sử dụng bất hợp pháp quyền quản trị của người khác. Người phạm tội đã sử dụng bất hợp pháp quyền quản lý, vận hành, khai thác và duy trì hoạt động ổn định hệ thống mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử.
+ Can thiệp vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử làm cho phương tiện đó hoạt động không đúng quy luật hoặc sử lý số liệu sai, có lợi cho người phạm tội.
+ Lấy cắp, thay đổi, hủy hoại, làm giả dữ liệu;
+ Sử dụng trái phép dịch vụ mạng máy tính, mạng viễn thông.
Nếu việc xâm nhập bất hợp pháp mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử nhằm chống chính quyền nhân dân hoặc gây ra tình trạng hoảng sợ trong công chúng thì phạm Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 113) hoặc Tội khủng bố (Điều 299).
Trong đó, 70% các nước được khảo sát và nhiều văn bản pháp luật quốc tế có quy định hành vi xâm nhập mạng máy tính bị coi là tội phạm, không kể có mục đích cụ thể hay không. Vì bản thân hành vi xâm nhập trái phép đó chỉ để đọc dữ liệu thôi đã làm mất đi tính bí mật của dữ liệu điện tử và điều đó cũng nguy hiểm cho xã hội và bị coi là tội phạm.
Điều 289 BLHS năm 2015 quy định 3 khung hình phạt chính, gồm:
- Khung 1: (cơ bản) Có mức hình phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
- Khung 2. Người phạm tội bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm đối với các trường hợp: có tổ chức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng; đối với trạm trung chuyển internet quốc gia, hệ thống cơ sở dữ liệu tên miền và hệ thống máy chủ tên miền quốc gia; tái phạm nguy hiểm. Trong đó:
+ Trạm trung chuyển internet quốc gia được hiểu là một hệ thống thiết bị viễn thông được một tổ chức hoặc doanh nghiệp thiết lập để cung cấp dịch vụ kết nối internet. Trạm trung chuyển Internet quốc gia (VNIX) là trạm trung chuyển Internet thuộc Trung tâm Internet Việt Nam do Bộ Thông tin và Truyền thông thành lập để hỗ trợ: a) Bảo đảm an toàn cho hoạt động của toàn bộ mạng Internet Việt Nam trong trường hợp xảy ra sự cố đối với mạng viễn thông trong nước và quốc tế; b) Hình thành mạng thử nghiệm công nghệ IPv6 quốc gia; c) Tham gia kết nối với trạm trung chuyển Internet theo nguyên tắc phi lợi nhuận nhằm nâng cao chất lượng và giảm giá thành dịch vụ;
+ Hệ thống cơ sở dữ liệu tên miền gồm một loạt các cơ sở dữ liệu chứa địa chỉ IP và các tên miền tương ứng của nó. Mỗi tên miền tương ứng với một địa chỉ bằng số cụ thể. Hệ thống tên miền trên mạng Internet có nhiệm vụ chuyển đổi tên miền sang địa chỉ IP và ngược lại từ địa chỉ IP sang tên miền;
+ Hệ thống máy chủ tên miền quốc gia được hiểu là hệ thống máy chủ tên miền quốc gia Việt Nam .”vn”. Đó là hệ thống kỹ thuật nhằm bảo đảm hoạt động cho tên miền quốc gia Việt Nam .”vn”. trên mạng Internet.
- Khung 3. Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm, áp dụng đối với hành vi phạm tội thuộc một trong các trường hợp: đối với hệ thống dữ liệu thuộc bí mật nhà nước; hệ thống thông tin phục vụ quốc phòng, an ninh; đối với cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia; hệ thống thông tin điều hành lưới điện quốc gia; hệ thống thông tin tài chính, ngân hàng; hệ thống thông tin điều khiển giao thông; thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên; gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
|
Điều 289. Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác 1. Người nào cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác chiếm quyền điều khiển; can thiệp vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử; lấy cắp, thay đổi, hủy hoại, làm giả dữ liệu hoặc sử dụng trái phép các dịch vụ, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm: a) Có tổ chức; b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; c) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; d) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng; đ) Đối với trạm trung chuyển internet quốc gia, hệ thống cơ sở dữ liệu tên miền và hệ thống máy chủ tên miền quốc gia; e) Tái phạm nguy hiểm. 3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm: a) Đối với hệ thống dữ liệu thuộc bí mật nhà nước; hệ thống thông tin phục vụ quốc phòng, an ninh; b) Đối với cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia; hệ thống thông tin điều hành lưới điện quốc gia; hệ thống thông tin tài chính, ngân hàng; hệ thống thông tin điều khiển giao thông; c) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên; d) Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên. 4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. |
Quang Thắng
