Điều 114 BLHS năm 2015 có điểm mới so với Điều 85 BLHS năm 1999 là bổ sung khoản 3 quy định cụ thể hình phạt áp dụng đối với người chuẩn bị phạm tội (phạt tù từ 01 năm đến 05 năm), các nội dung khác được giữ nguyên như quy định của BLHS năm 1999.
Khách thể của tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước CHXHCN Việt Nam là an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh quốc phòng, an ninh văn hóa – xã hội và thông qua đó là sự vững mạnh của Nhà nước CHXHCN Việt Nam.
Đối tượng tác động của tội phạm là tài sản, trụ sở, kho tàng, thiết bị, máy móc của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân thuộc các lĩnh vực chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế, khoa học – kỹ thuật, văn hóa – xã hội.
Đối tượng tác động của tội phạm này không thể là tài sản riêng của cá nhân; bời vì, việc phá hoại tài sản riêng của cá nhân mặc dù có thể gây thiệt hại rất lớn về mặt vật chất, nhưng không thể làm suy yếu nền kinh tế của đất nước. Vì lẽ đó, nhà làm luật không liệt kê tài sản riêng của cá nhân là đối tượng tác động của tội phạm này.
Chủ thể của tội này chỉ có thể là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực TNHS và đã thực hiện hành vi phạm tội. Nếu người nước ngoài, người không có quốc tịch hoạt động phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước CHXHCN Việt Nam, thì bị truy cứu TNHS về tội gián điệp theo Điều 110 BLHS năm 2015.
Mặt khách quan của tội phạm này thể hiện ở hành vi phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật thuộc lĩnh vực chính trị (trụ sở các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, các tổ chức xã hội), an ninh (thông tin liên lạc, kiểm soát không lưu…), quốc phòng (kho vũ khí, đạn dược, căn cứ quân sự), kinh tế (nhà máy, hầm mỏ…), khoa học – kỹ thuật (viện nghiên cứu khoa học, trung tâm thực nghiệm, thẩm định kỹ thuật…), văn hóa và xã hội (các di tích lịch sử, các công trình có giá trị văn hóa – nghệ thuật…).
Phá hoại được hiểu là hủy hoại hoặc làm hư hỏng các đối tượng tác động nêu trên. Hủy hoại là làm cho các đối tượng tác động mất hẳn giá trị sử dụng. Làm hư hỏng là làm mất một phần giá trị sử dụng của các đối tượng đó. Hành vi phá hoại có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức như đốt, gây nổ, đạp phá…
Đây là tội phạm có cấu thành vật chất. Tội phạm được coi là hoàn thành khi đối tượng tác động của tội phạm đã bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.
Tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước CHXHCN Việt Nam khác với một số tội xâm phạm an ninh quốc gia khác, cụ thể như sau:
– Hành vi của công dân Việt Nam có liên hệ với nước ngoài hoặc thực hiện sự chỉ đạo của nước ngoài hoạt động phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật nhằm chống chính quyền nhân dân hoặc hành vi phá hoại của người nước ngoài thì cấu thành tội gián điệp quy định tại Điều 110 BLHS năm 2015.
Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, thấy trước được hậu quả do hành vi phạm tội gây ra nhưng vẫn thực hiện tội phạm và mong muốn cho hậu quả xảy ra.
Mục đích chống chính quyền nhân dân là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này và là dấu hiệu để phân biệt tội phạm này với tội phá hủy công trình, phương tiện quan trọng vể an ninh quốc gia quy định tại Điều 303 BLHS năm 2015.
Điều 114 BLHS năm 2015 quy định 3 khung hình phạt chính:
– Quy định phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình áp dụng đối với người phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
– Quy định phạt tù từ 05 năm đến 15 năm, áp dụng đối với người phạm tội trong trường hợp ít nghiêm trọng.
– Quy định phạt tù từ 01 năm đến 05 năm, áp dụng đối với người chuẩn bị phạm tội này.
Hình phạt bổ sung: Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị áp dụng một hoặc một số hình phạt bổ sung quy định tại Điều 122 BLHS năm 2015: tước một số quyền công dân từ 01 năm đến 05 năm, phản quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
|
Điều 114. Tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1. Người nào nhằm chống chính quyền nhân dân mà phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế, khoa học – kỹ thuật, văn hóa, xã hội, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. 2. Phạm tội trong trường hợp ít nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 15 năm. 3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. |
Quang Thắng
